به گزارش شهرآرانیوز؛ خیابانهای مشهد مملو از دود و هوای خاکستری است؛ هوایی که نفس کشیدن را سخت و بیرون رفتن را برای بسیاری از ما به چالشی روزمره تبدیل کرده است. در این میان، راهکارهای مسئولان برای شهروندان، معمولا چیزی در حد توصیه به خودمراقبتی و پرهیز از سفرهای درون شهری است، با این حال برخی قوانین نیز در این زمینه تصویب شدهاند که اجرای آنها سهم شهروندان است.
یکی از این قوانین به ماجرای دریافت معاینه فنی برای خودروها برمی گردد؛ قانونی که براساس متن اولیه مصوب آن، قرار بود خودروهای نو، دو سال پس از تولید به دریافت برچسب یا برگه معاینه فنی اقدام کنند؛ البته این قانون در سالهای بعد اصلاح شد و این بازه زمانی به چهار سال افزایش یافت. سایر خودروها هم باید سالانه تأییدیه معاینه فنی را دریافت کنند؛ زیرا براساس قانون، تردد آنها در شهر بدون این تأییدیه ممنوع است و مشمول جریمه خواهد شد، اما آیا همه شهروندان این قانون را رعایت میکنند؟
در مهر۱۳۹۷، شهرداری مشهد و دانشگاه صنعتی شریف، تفاهم نامهای را برای تدوین سیاهه منابع آلودگی هوای مشهد امضا کردند. هدف این تفاهم نامه، شناسایی دقیق منابع آلاینده و سهم هریک از آنها در آلودگی هوای این کلان شهر بود. طبق این سیاهه، ۶۴درصد از منابع آلودگی هوا در مشهد به منابع متحرک و ۳۶درصد به منابع ثابت و نیروگاهها اختصاص دارد.
محمد پذیرا، رئیس اداره محیط زیست، سلامت و ایمنی شهرداری مشهد، در همین زمینه تأکید میکند: مبنای هر اقدامی برای کاهش آلودگی هوا، سیاهه انتشار است. وی میگوید که سهم خودروهای سواری و شخصی در افزایش آلودگی هوای مشهد به طور بی رویه افزایش یافته است.
او توضیح میدهد: در سالهای گذشته، خودروهایی که بیشتر از دو سال از تولیدشان گذشته بود، موظف به مراجعه به مراکز معاینه فنی بودند. اما براساس قانون هوای پاک، اکنون این مدت زمان به کمتر از چهار سال رسیده است. مطالعات نشان میدهد خودروهایی که کمتر از دو سال است تولید شدهاند، مسبب ۱۲درصد آلودگی هوای مشهد هستند، بنابراین لازم است مدت زمان مراجعه خودروها به مراکز معاینه فنی به همان دو سال کاهش یابد.
سیاوش میلانیان، رئیس اداره راهبری و نظارت بر مراکز معاینه فنی مشهد، نیز در گفتوگو با خبرنگار شهرآرا، تأکید میکند که معاینه فنی، کم هزینهترین و سادهترین روش برای کاهش آلودگی هواست.
به گفته او، در سال گذشته، ۴۵۳هزارو۱۲۱خودرو به ۶مرکز معاینه فنی مراجعه کردند و برای ۳۳۴هزارو۵۶۷خودرو گواهی معاینه فنی صادر شده است. همچنین در شش ماهه نخست امسال، ۲۳۷هزارو۴۸۰خودرو به مراکز معاینه فنی مراجعه کردهاند.
میلانیان میافزاید: ۷۵درصد از خودروهای مراجعه کننده به مراکز معاینه فنی، از نظر شرایط مناسب فنی، قبول شدهاند و ۲۵درصد نیز مردود اعلام شدهاند. همچنین ۳۵درصد از مشکل مردودیها به مشکلات فنی اگزوز، ۲۴درصد به وضعیت ظاهری خودرو، ۱۶درصد به مشکلات فنی کمک فنر، ۱۰درصد به مشکلات فنی ترمز و ۶درصد به انحراف محور اختصاص دارد.
رئیس اداره راهبری و نظارت بر مراکز معاینه فنی مشهد معتقد است که افزایش آلودگی هوا، عامل اصلی مراجعه شهروندان به مراکز معاینه فنی نیست و اعمال قانون و جریمههای پلیس راهور، تأثیر بیشتری در این زمینه دارد.
او همچنین تأکید میکند: موتورسیکلتها سهم ۵/۱۱ درصدی در افزایش آلودگی هوای مشهد دارند، اما به دلیل اعمال نشدن قانون پلیس راهور، کمتر به مراکز معاینه فنی مراجعه میکنند.
رضا نوروزی، مدیرعامل سازمان مدیریت و مهندسی شبکه حمل ونقل شهرداری مشهد، نیز در گفتوگو با خبرنگار شهرآرا، به اجرای طرح هوشمند «LEZ» اشاره میکند و میگوید: سامانههای هوشمند، پلاک خودرو را شناسایی میکنند و در صورت نداشتن معاینه فنی معتبر، پلیس راهور خودرو را جریمه میکند. این طرحها برای الزام مالکان خودرو به انجام معاینه فنی، مؤثر بوده است.
وی توضیح میدهد: این طرح به این صورت اجرا میشود که سامانههای هوشمند در شهر، پلاک خودرو را شناسایی میکنند و از سامانه وزارت کشور استعلام میگیرند. اگر خودرویی، معاینه فنی معتبر نداشته باشد، پلیس راهور جریمه اش میکند. این امکان برای اعمال قانون در هر ۲۴ساعت برای خودروهای سطح شهر فراهم شده است.
نوروزی میگوید: با وجود اینکه رویکرد شهرداری مشهد برای شهروندان ارشادی است، افزایش آمار مراجعه خودروها به مراکز معاینه فنی در طول سال، نشان از بازدارندگی ضوابط قانونی و اجرای طرحهای هوشمند در این زمینه دارد. تا قبل از اجرای این طرح ها، مالکان خودروها بیشتر زمانی که قصد سفر داشتند، برای انجام معاینه فنی اقدام میکردند.
مدیرعامل سازمان مدیریت و مهندسی شبکه حمل ونقل شهرداری مشهد با اشاره به فعالیت ۶مرکز معاینه فنی و ۲۲خط فعال در مشهد، تعداد خودروهای مراجعه کننده به مراکز معاینه فنی در آذر امسال را ۲۵هزارو۱۸۸خودرو برمی شمرد و میگوید: تعداد خودروهایی که به صورت روزانه به مراکز معاینه فنی مراجعه میکنند، تقریبا هزارو۵۰۰دستگاه است.
وی تأکید میکند: موتورسیکلتها سهم ۵/۱۱ درصدی در افزایش میزان آلودگی هوای مشهد دارند، اما با وجود مصوبهای در شورای شهر مشهد که براساس آن، معاینه فنی موتورسیکلت باید رایگان انجام شود، شاهد مراجعه کم صاحبان این نوع وسایل نقلیه به مراکز معاینه فنی هستیم.
مسئول بلندپایه شهرداری مشهد توضیح میدهد: مشهد و درگز تنها شهرهایی از خراسان رضوی هستند که با همکاری بخش خصوصی و پرداخت هزینه هنگفت، دارای مراکز معاینه فنی موتورسیکلت شدند. باتوجه به افزایش روزافزون تردد شهروندان با موتورسیکلت، نیاز است که برای مراجعه بیشتر آنها به مراکز معاینه فنی، چارهای اندیشیده شود.
نوروزی میگوید: ما باید به علل اصلی آلودگی هوای مشهد توجه کنیم و به جای تمرکز بر معلول ها، علتها را رفع کنیم. بدون حل مشکلات اجتماعی و اقتصادی، آلودگی هوا کاهش نخواهد یافت. تا زمانی که به معلولهای معضل آلودگی هوا بپردازیم، راهکاری برای رفع این معضل نخواهیم یافت.
با وجود اجرای طرحهای مختلف و هدایت مردم به سمت لزوم مراجعه به مراکز معاینه فنی و رفع مشکلات خودروها، سهم ۶۴درصدی منابع متحرک در افزایش آلودگی هوای مشهد، نشان میدهد که هنوز نیمی از خودروها گواهی معاینه فنی ندارند. حتی آمارهای اعلام شده توسط مسئولان مدیریت شهری در ابتدای امسال نشان میدهد که در این بازه زمانی، روزانه ۸ تا ۱۰هزار خودرو بدون معاینه فنی در مشهد جریمه شدهاند.